شهادت امام حسین علیه السلام جامعه اسلامى را تکان شدیدى داد و با دمیدن روح مبارزه و فداکارى در کالبد آنان، حصار بى‏تفاوتى و در خود فرو رفتگى را، که رژیم منحوس اموى، به دور آنان کشیده بود، درهم فرو ریخت.
از پس این حادثه دلخراش، جامعه دریافت که حق با اهل‏بیت پیامبر صلى الله علیه و آله است و دولت مخالف آن‏ها نه تنها به اصول و ارزش‏هاى اسلامى پایبند نیست، بلکه رژیمى سفّاک و مستبد است که مى‏خواهد جامعه اسلامى را به جاهلیّت نخستین برگرداند.  از این رو، موجى از تنفّر علیه دستگاه حکومتى و عاملان آنها ایجاد شد و شیعیان به خود آمدند و از این‏که فرزند پیامبر خدا صلى الله علیه و آله را یارى نکرده بودند، به شدّت پشیمان شدند به تدریج، موج بیدارى سراسر جامعه اسلامى را فرا گرفت و زمینه نهضت توّابین، قیام حرّه و دیگر قیام‏ها فراهم گشت.

انبوه جمعیتى که از حکومت بنى امیه پشتیبانى مى‏کرد، به آنان کمک مالى مى‏داد و در میدان نبردشان حضور مى‏یافت، همین مردم عوام بودند که تسلیم حاکمان خویش بودند و بدون درک و تشخیص راه از چاه، فرمانشان را اطاعت مى‏کردند. هزاران نفر از اینان در جنگ صفین گرد آمدند و تا پاى جان براى بنى امیه شمشیر زدند، کشته دادند و زخمى شدند، بدون این که لحظه‏اى بیندیشند که به روى امیرمؤمنان علیه السلام و اصحاب رسول اکرم صلى الله علیه و آله شمشیر کشیده‏اند. همین طور تعداد بى‏شمارى از آنان، کورکورانه در کربلا حضور یافتند و سهم مهمّى از جنایات بنى امیه را به عهده گرفتند که بدون حضور آنان، امویان به اهداف خویش، دست نمى‏یافتند. امیرمؤمنان علیه السلام در وصف این گونه افرادمى‏فرماید:
 «چرا شما از خدا روى بر مى‏تابید و به جز او روى مى‏آورید؟ گویا چهارپایانى هستید که چوپان آن‏ها را به چراگاهى مسموم و آبشخورى آلوده مى‏برد، بسان حیوان پروارى که نمى‏داند فرجامش چه خواهد شد!»

مدینه، چه کردی رسول خدا را 
گرفتی ز ما خاتم‌الانبیا را

چه بیدادگر بود، این چرخ گردون
که خاک یتیمی، به سر ریخت ما را

دریغا! که روح دعا، رفت در خاک
گرفتند از ما روان دعا را

به سوگ محمّد، بگریید، یاران
که زهرا ببیند، سرشک شما را

بیارید گل بر در بیت زهرا
که هم‌درد باشید، خیرالنسا را

الهی الهی که اهل مدینه
نبینند، تنهایی مرتضا را

الهی نبینم که زهرا به صحرا
دهد آب با اشک خود نخل‌ها را

مبادا که در بیت وحی الهی
بدون طهارت، گذارید پا را

ببوسید، روی حسین و حسن را
تسلّا دهید این دو صاحبْعزا را